Huren in de particuliere huursector kan soms problemen opleveren. Een huurder kan oplopen tegen slechte woonomstandigheden door nalatig onderhoud, woekerprijzen, ondeugdelijke huurcontracten of intimidatie van de verhuurder wanneer hij daarover klaagt. Gelukkig kunnen huurders dan aankloppen bij Hans Almekinders en Irene Nowak van Woonadvies Dordrecht. Zij helpen hen op weg met woonvragen en bieden ondersteuning of bemiddeling bij conflicten met de huisbaas.
Woonadvies Dordrecht
Woonadvies Dordrecht is een onderdeel van welzijnsorganisatie ContourdeTwern en is gevestigd in het Cultureel Centrum Sterrenburg aan het Dalmeijerplein. Adviseur Hans Almekinders: “Huurders die problemen hebben met hun huisbaas en er samen niet uitkomen, kunnen terecht bij ons Meldpunt Ongewenst Verhuurgedrag. Dit meldpunt is door de gemeente in 2020 aan ons Woonadvies Dordrecht toegevoegd, omdat er sprake was van een toename in het ongewenst verhuurgedrag onder particuliere verhuurders. Via het meldpunt wil de gemeente hier beter zicht op krijgen.”
Achterliggende problematiek
Sinds augustus is buurtondersteuner Irene Nowak van Buurtwerk Dordrecht aan Woonadvies Dordrecht toegevoegd. Hans: “Dit omdat klachten niet altijd op zichzelf staan: soms kunnen er sociale problemen zoals angst, eenzaamheid of armoede achter een klacht schuilgaan. Dan blijkt er toch veel meer aan de hand te zijn. Zoals bij die oudere vrouw die eerst geen aangifte durfde te doen, omdat ze werd geïntimideerd door haar huisbaas. Die leefde volledig in angst. Irene kan met haar sociale voelsprieten dat soort problemen lokaliseren en deze huurders bijvoorbeeld doorverwijzen sociaal-maatschappelijke organisaties. Haar aanwezigheid geeft een sociale borging aan ons werk.”
Woonadvies Dordrecht: Adviseur Hans Almekinders en buurtondersteuner Irene Nowak
De kracht van buurtwerk
Irene beaamt dat. Irene: “Buurtwerk Dordrecht zit ook in dit cultureel centrum. Onze aanwezigheid is een verrijking voor Woonadvies Dordrecht; de lijntjes zijn korter en directer en de kracht van buurtwerk geeft het woonadvies een extra boost. Laatst was een bewoonster erg teleurgesteld in de verhuurder. Ze wilde met hem in gesprek, maar was bang dat ze door haar emoties het gesprek niet goed kon verwoorden. Toen heb ik een buurtwerker ingeschakeld die kon ondersteunen bij het gesprek.” Ze komen soms heel schrijnende toestanden tegen. Hans: “Zoals in het pand waar alles los en vast zat. Water liep door het dak, schimmel zat op de muren. Een kind met astma liep te hoesten en te proesten. De vensterbanken zaten los in het raam. Als je het raam opendeed, en je boog voorover, viel je. Levensgevaarlijk! De huurder had samen met andere huurders die dezelfde klachten hadden geklaagd bij de verhuurder, maar werd niet gehoord. Dus trok de huurder aan de bel bij het Meldpunt Ongewenst Verhuurgedrag, die zette de klacht door naar Woonadvies Dordrecht. Ik ben op huisbezoek gegaan, heb interviews opgenomen en foto’s gemaakt van de gebreken. Die heb ik doorgestuurd naar de wijkmanager van de gemeente. En ik stuurde de verhuurmanager van het complex een dossier met mijn bevindingen. Deze stond niet direct te trappelen om actie te ondernemen, tot ik vertelde dat de huisarts op de hoogte was van de gezondheidsklachten en de oorzaak. Er dreigde direct gevaar vanwege de verrotte sponningen en de losse vensterbank. We hebben toen een ultimatum gesteld: uiteindelijk is de verhuurder dat nagekomen. Ook werd de oude cv-ketel vervangen. Met onze hulp en pressie is het probleem opgelost. Daar krijg ik een kick van. De bewoners waren ons ontzettend dankbaar. Daar doe je het voor!”
Wij zijn er voor de bewoners
Woonadvies Dordrecht heeft een onafhankelijke positie. Daar zijn ze trots op. Irene: “Wij zijn er voor de bewoners. Voor die vrouw met het moeilijke gesprek. Voor dat kindje met die astma.” Hans: “Als een huurder zich bij ons meldt, vragen we wel eerst wat hij zelf gedaan heeft om het probleem op te lossen. Je kunt veel zelf doen, bijvoorbeeld raamknipjes monteren, een staafje in de stortbak van de wc aanbrengen, waardoor het water (weer) goed loopt of zelf het gesprek met de huisbaas aangaan. Als huurder en verhuurder er samen niet uit komen, gaan we na de melding op huisbezoek bij de huurder en maken foto’s. Vaak gaat het om achterstallig onderhoud als vochtplekken, schimmelvorming of losliggende vensterbanken. Vervolgens gaan we met de verhuurder in gesprek en proberen tot een schikking te komen. We houden daarbij vinger aan de pols. Soms voelen huurders zich onder druk gezet door de huisbaas en daardoor niet veilig in de eigen woning. Met onze hulp en ondersteuning worden de wensen en belangen van de huurder zichtbaar en kan hij bij de verhuurder opkomen voor zijn belangen en mede door onze onafhankelijke expertise de huisbaas tot actie aanzetten. Meestal wordt het geschil opgelost, anders nemen we hogere stappen bij de huurcommissie of zelfs bij de rechtbank. Dat komt gelukkig weinig voor, de meeste meldingen zijn succesvol afgerond.”
Verduurzaming hoog in het vaandel
Ook verduurzaming vinden Irene en Hans belangrijk. Het verzoek van de gemeente Dordrecht om de pilot ‘isolatie en verduurzaming’ te starten past dan ook goed in hun straatje. Irene: “Sinds enkele jaren zijn verhuurders volgens een nieuw artikel in het Burgerwetboek verplicht om enkel glas te vervangen door dubbel glas. De woningbouwverenigingen gaan hier sowieso mee aan de slag. Wij hebben plannen om vanaf mei op huisbezoek te gaan bij particuliere verhuurders om hen dubbel glas te adviseren. En de spouwmuren te impregneren. De waarde van de woning gaat daardoor voor de verhuurder omhoog en de stookkosten voor de huurder omlaag. Een win-win situatie.” Hans: “En als een huurder zich meldt bij het meldpunt, kun je hier ook meteen actie op ondernemen.”
Heb je ook problemen met je huisbaas en kom je er samen niet uit?
Neem dan contact op met het Meldpunt Ongewenst Verhuurgedrag via 06 – 204 32 069 (Hans Almekinders) of 06 – 57 51 26 73 (Irene Nowak) of mail naar ongewenstverhuurgedrag@dordrecht.nl
Buurthuis De Admiraal in Dordrecht is deze winter dagelijks van tien tot tien open, zodat buurtgenoten de dure verwarming thuis kunnen verruilen voor de buurtkachel. Na zware jaren zijn de buurthuizen begonnen aan een tweede jeugd. [tekst RON VAN GELDEREN | beeld ELSE LOOF / GETTY]
Aan de centrale stamtafel van buurthuis De Admiraal lepelen acht bezoeksters en twee medewerkers hun soepkommen leeg. Vrijwilligers Petra van den Dool en Diny Buning bespreken er met elkaar hun wekelijkse kledingkraam. De dagopbrengst van de tweedehandskleding bleef vandaag beperkt. ‘Als ik weet dat een mevrouw nauwelijks geld voor boodschappen heeft, dan ga ik geen € 1,- voor een vestje vragen’, zegt Petra. ‘Dan krijgt ze het gewoon gratis mee. En betalen mensen wel dat eurootje, dan gaat dat weer in de pot voor bijvoorbeeld de kinderbingo.’ Petra, die voor haar zwangerschap bijna twintig jaar in een snackbar werkte, heeft veel plezier in het vrijwilligerswerk in het Dordtse buurthuis. ‘Het is hier gezellig en het is ook fijn om iets voor anderen te kunnen doen.’ Een van de andere vrijwilligers vertelde met kerst alleen te zijn. ‘Dus vroeg ik of ze Tweede Kerstdag bij mij wilde aanschuiven. Zelf heb ik niet zoveel met kerst, maar zij vindt het leuk. Mijn oudste dochter zei: “Waarom vraag je haar dan niet gewoon?” Ik dacht: ze heeft gelijk. Dus deze kerst is ze bij mij.’
Buurtwerk Dordrecht, van links naar rechts: Yajaira Dorothea, Lennart Blom, Jackie Mitchell, Martijn van der List, Germina Gill
Ontmoeting
Het buurthuis is een belangrijke ontmoetingsplek voor zowel sociaal actieve buurtgenoten als mensen met weinig sociale contacten. Met uitzondering van een enkele welvarende pensionado hebben de meeste bezoekers weinig geld voor andere uitjes. ‘Tegenover elkaar hoef je niets op te houden en weinig uit te leggen’, concluderen onderzoekers Radboud Engbersen en Jurriaan Omlo in het onlangs herdrukte Movisie-rapport Uit de duivelskring van armoede. ‘Er is veel en sterk bewijs dat lotgenoten – mensen die gelijksoortige problematiek ervaren – elkaar kunnen helpen. In het buurthuis en in de kringloopwinkel verkeren ze onder gelijkgestemden.’ € 1,- welzijn schijnt € 4,- zorg te besparen.
“ Het is hier gezellig en het is ook fijn om iets voor anderen te kunnen doen ”
Het lijkt erop dat beslissers en beleidsmakers door de coronacrisis en de energiecrisis de belangrijke rol van het buurthuis herontdekken. De Dordtse buurtwerker Martijn van der List merkt dat de waardering voor het buurtwerk sterk is toegenomen. ‘De eenzaamheid in de buurt bleek tijdens corona echt schrijnend. Plots werd zichtbaar hoe klein de wereld voor een deel van de buurtbewoners is.’ Nadat zijn collega’s en hij eerst mensen thuis zijn gaan bezoeken, deden ze zodra het kon de buurthuisdeur weer van het slot. ‘Wij wisten al langer welke belangrijke rol het buurtwerk in de levens van mensen speelt. Door corona werd ook voor de buitenwacht zichtbaar hoe belangrijk het is dat mensen in de buurt een plek hebben waar ze altijd welkom zijn, waar ze leuk ontvangen worden en waar je ook gewoon mag zijn wie je bent.’
Energie
Tastbaar bewijs voor het herontdekte belang is de extra € 1,7 miljard, waarmee het kabinet de komende vijf jaar de gestegen energierekeningen van buurthuizen en andere publieke voorzieningen bekostigt. Het vergde weliswaar de nodige druk van onder andere het Landelijk Samenwerkingsverband Actieve bewoners (LSA) en de Landelijke Vereniging voor Kleine Kernen (LVKK), maar uiteindelijk kwam minister Hanke Bruins Slot van Binnenlandse Zaken met het extra geld over de brug.
Vanwege de energiecrisis verruimen buurthuizen deze winter in diverse gemeenten de openingstijden, zodat buurtgenoten de dure verwarming thuis kunnen verruilen voor de buurtkachel. Alle vijf buurthuizen in Dordrecht zijn onder het motto ‘warme plekken’ de hele winter zeven dagen per week van tien uur ’s ochtends tot tien uur ’s avonds geopend. Buurtwerker Martijn, die dit voor heel Dordrecht coördineert, kreeg van de gemeente Dordrecht een flink bedrag om daarvoor extra collega’s aan te trekken. Het stemt hem hoopvol voor de toekomst: ‘Al gelijk de eerste avond kwamen er in één buurthuis zo’n dertig bezoekers. Als deze winter blijvend behoefte is aan ruimere openingstijden, dan zou het gek zijn daar in het voorjaar zomaar weer mee te stoppen. De gemeente wil graag dat onze buurthuizen nog meer dan nu de huiskamers van de wijk zijn. De komende maanden hebben we de kans flink door te pakken.’
Buurtwerk Dordrecht Bezoekers en medewerkers aan de centrale tafel
Plezier
Aan een rustig tafeltje zit Richard van Koten naar eigen zeggen ‘te acclimatiseren’. Zoals iedere maandag en donderdag kaart hij in buurthuis De Admiraal. Hij komt altijd een uur van tevoren alvast binnenlopen, zodat hij even kan wennen aan de drukte. Op zijn 27ste verkeerde hij vijftien dagen in coma na een verkeersongeluk. ‘We reden met 120 kilometer per uur tegen een boom. Ik ging met mijn hoofd dwars door het dashboard.’ Nu, ruim dertig jaar later, plukt hij daar nog steeds de wrange vruchten van. Zijn transportwerk voor bierbrouwer Heineken moest hij tot zijn spijt laten vallen.
Richard zat thuis te verpieteren tot iemand hem wees op de kaartmiddagen in het buurthuis op honderd meter van zijn woning. Hij heeft het er naar zijn zin: ‘Het breekt de week en ik ontmoet mensen.’ Eerst klaverjaste hij. ‘Dat was me te fanatiek. Als je verzaakt, is er gelijk commentaar.’ Nu doet hij tweemaal per week mee aan jokeren. ‘Daar heb ik meer plezier in.’ Wie wint, krijgt een tegoedbon van € 2,50 voor de Jumbo. Veel belangrijker
zijn de korte gesprekjes tijdens het kaarten, zegt Richard. ‘Als ik nu boodschappen doe, kom ik bekenden tegen. Dan groet je elkaar.’
Buurthuizen zijn belangrijke ontmoetingsplekken tegen de eenzaamheid. Hoewel sommige bezoekers juist een sterk sociaal leven leiden, is voor veel gasten de ontmoeting met buurtgenoten cruciaal. Eén op de tien Nederlanders voelt zich zeer eenzaam en één op de drie zijn enigszins eenzaam, constateerde het CBS dit najaar. Met name alleenstaande ouders (19 procent) en alleenstaanden (16 procent) voelen zich ‘sterk eenzaam’, maar ook onder ruim 8 procent van de stellen en ruim 12 procent van de thuiswonende kinderen is de eenzaamheid groot.
Welkom
Goed beschouwd is het daarom jammer dat nog niet iedereen het buurthuis weet te vinden, constateren buurtwerker Martijn van der List en zijn collega Lennart Blom. Anderzijds wijst Martijn op de beperkte ruimte: ‘Als alle 6.000 wijkbewoners zouden langskomen, dan zou het hier wel héél druk worden. Maar iedereen is welkom. We communiceren nadrukkelijk dat voor iedereen de deur wijd openstaat.’
“ Waarom zou je thuis gaan zitten als je ook hier kan zijn? ”
Zodra gastvrouw Yajaira Dorothea een nieuw gezicht ziet, stapt ze direct op de bezoeker af. Betaalde kracht Yajaira en haar nieuwe, vrijwillige collega Germina Gill vinden de gesprekken met buurtbewoners het mooiste onderdeel van hun werk: ‘Vaak is een luisterend oor al voldoende.’ Andere keren kunnen ze bezoekers doorverwijzen naar bijvoorbeeld een sociaal makelaar, een financieel adviseur of een taalcoach, die allen met grote regelmaat in het buurthuis te vinden zijn. Waar de huisarts de poortwachter is voor de gezondheidszorg, blijkt het buurthuis de poortwachter voor het sociaal werk.
Terwijl de afgelopen jaren menig buurthuis werd bedreigd in zijn voortbestaan, komen er de komende jaren zo’n tweehonderd buurthuiskamers bij. Het kabinet subsidieert voor € 38 miljoen de ontwikkeling van ontmoetingsruimten in nieuwe wooncomplexen voor 55-plussers. Sommige gemeenschappelijke huiskamers zijn louter bestemd voor de bewoners van het seniorencomplex; elders worden ook buurtbewoners onthaald. Op diverse plekken, zoals bijvoorbeeld de nieuwe Casa Vita in Pijnacker, zijn ook de buurtgenoten welkom in de gemeenschappelijke huiskamers die deels door de lokale welzijnsorganisaties worden beheerd.
Sluiting
Wat dat betreft is het wonderlijk dat buurtcentra telkens weer hun bestaansrecht moeten bewijzen. Aan de andere kant van het land kan Kitty Veenstra dat voluit beamen. De zeer actieve bewoonster in de wijk Wesselerbrink in Enschede streed samen met haar medeleden van de Wijkraad voor het voortbestaan van buurthuis De Magneet. Vijf jaar geleden besloot de gemeente van de ene op de andere dag dat het buurthuis binnen drie
maanden moest sluiten. De bewoners werden er door overvallen. ‘We hadden het liever eerder gehoord.’ Geld is volgens Kitty vrijwel altijd de oorzaak van het conflict tussen buurthuis en gemeente, dat telkens wel weer ergens in het land oppopt: ‘Als een wijkcentrum met verlies draait, dan besluit de gemeente al snel dat het gesloten moet worden. Dan moet je proberen tot elkaar te komen. Toen het ons overkwam, hebben wij gezegd: we willen graag meedenken. Vervolgens hebben we voorgesteld een deel van de ruimte op te offeren, zodat de gemeente dat kon gebruiken voor andere activiteiten.’
De eerste buurthuizen ontstonden rond de vorige eeuwwisseling. In 1899 openden drie Leidse hoogleraren in hun stad Het Volkshuis voor de ‘ontwikkeling, beschaving en levensgeluk onder de arbeidende en daarmee gelijk gestelde klassen’. Al even bevoogdend was de sociaaldemocratische domineesvrouw Gesina Boerma. Geïnspireerd door het stedelijke Volkshuis opende zij in 1915 in Paterswolde het eerste dorpse buurthuis ter bestrijding van de ‘onwetendheid en levensleegte’ van de naar haar waarneming te stevig drinkende dorpsbewoners.
Het bleek een gouden zet, constateert Kitty. ‘Het was tijdens de dreigende sluiting best een gevecht, maar sindsdien zijn de contacten met de gemeente heel goed.’ Het kan verkeren: begin 2022 kreeg Kitty de Gouden Enschede Speld voor haar inzet voor de wijk. ‘Dat zie ik als een waardering voor de hele Wijkraad. Het is gewoon belangrijk dat we een beetje op elkaar letten.’ Zoals ieder jaar organiseerde het buurthuis ook dit jaar een gratis kerstfeest, vertelt ze enthousiast. ‘Er is in onze wijk veel armoede. Dan is het extra belangrijk dat je wat voor anderen kunt betekenen.’
Elke woensdagochtend zitten Wijkraadsleden Kitty Veenstra en Agnes van Baal in het buurthuis klaar voor mensen die de weg binnen de gemeente nog minder goed kennen. Sinds een tijdje zitten daar op deze ochtend ook de wijkagent, wijkcoaches en de beheerder van het openbaar groen. Mocht Kitty actieve bewoners elders één advies geven, dan is het een bondige: ‘Je moet de lijntjes kort houden.’ Dat wordt door de Dordtse buurtwerker Martijn van harte onderschreven: ‘Als het moet, zitten wij wekelijks aan tafel met de gemeente. We horen graag van elkaar wat er speelt.’
Koken
Wanneer veel bezoekers zich van de lunchtafel naar de kaartzaal begeven, betreedt wervelwind Jackie Mitchell het Dordtse buurthuis. ‘Kaarten?’ Ze maakt een wegwerpgebaar. Daar heeft ze niets mee. Vrijwilliger Jackie bestiert al bijna twintig jaar een groep van 55-plussers: allen vrouw, veruit de meesten met Antilliaanse wortels. Iedere week komen ze bij elkaar in De Admiraal. Of beter gezegd: kwamen. Covid heeft in de groep zijn tol geëist. Relatief veel groepsleden zijn de afgelopen drie jaar overleden.
Nu deze maandag ook nog eens enkele vrouwen wegens werk of gezondheid tijdelijk zijn afgehaakt, bestaat de ooit florerende groep uit welgeteld twee vrouwen. ‘Dat is de pech van mensen op leeftijd’, zegt Jackie met de nodige zelfspot. ‘Als je het niet aan je nek hebt, dan heb je het wel aan je rug. En als je het niet aan je rug hebt, dan heb je het wel aan je knieën.’
‘Vanaf januari’, herhaalt Jackie enkele keren wanneer ze heeft plaatsgenomen aan het hoofd van de tafel in haar vaste zaal in het buurthuis. ‘Vanaf januari halen we weer met nieuwe activiteiten nieuwe vrouwen binnen.’ De ene keer bloemschikken, een tweede keer een workshop over gezondheid en een derde keer weer eens lekker met elkaar koken. ‘Dat laatste hebben we echt al veel te lang niet meer gedaan.’ Jackie
laat haar ogen over de lange, lege tafel glijden: ‘Dit is zo jammer! Onze groep was echt familie geworden. Elkaar ontmoeten, plezier maken, ervaringen uitwisselen. Daar draait het om. Waarom zou je thuis gaan zitten als je ook hier kan zijn?’
Wat is er te doen in jouw buurt?
Wil je mensen ontmoeten? Meedoen aan activiteiten, of heb je een financiële, administratieve of andere hulpvraag? We nodigen je uit in een van onze wijkcentra, voor een bakkie koffie een praatje.
Locaties
In onze wijkcentra in Dordrecht werken we sinds half november met vrijwillige gastheren en gastvrouwen. Zij volgden een speciale training waarmee ze bezoekers gastvrij kunnen ontvangen en een warme, laagdrempelige ontmoetingsplaats kunnen bieden.
Marijke Philippus van Buurtwerk Dordrecht is medeverantwoordelijk voor de centrumcoördinatie van wijkcentra De Admiraal en De Koloriet, Trefpunt De Nieuwe Stoof, WIJkhaven De Staart en Cultureel Centrum Sterrenburg. Marijke: “In al onze locaties willen we een soort huiskamer van de wijk-sfeer uitstralen. Een gemoedelijke plek waar mensen zich thuis voelen. Met de inzet van vrijwillige gastvrouwen en -heren willen we zo’n laagdrempelige sfeer creëren. In samenwerking met INZET078! hebben we een opleiding voor onze gastvrouwen en -heren verzorgd.”
Leerzame training
Negen mensen werden geselecteerd voor de training. Marijke: “We waren op zoek naar gemotiveerde, vriendelijke, leergierige en servicegerichte mensen die minimaal drie dagdelen per week beschikbaar waren. De uiteindelijke groep was heel divers en had een positieve energie. Sommigen werkten al als vrijwillig receptionist in het wijkcentrum, voor anderen was het werk compleet nieuw. De deelnemers hebben afgesproken bij elkaar op de werkplek te gaan kijken; en er is volgend jaar een terugkomdag.”
De training bestond uit vijf bijeenkomsten, waarbij de cursisten informatie kregen over gastvrijheid, communicatie, hygiëne en het voedselveiligheidssysteem HACCP. Marijke: “In de laatste bijeenkomst hielden we een Aan de slag-sessie over samenwerking in teams. En hoe deelnemers de nieuwe kennis kunnen toepassen op de werkplek.”
Leerstof in de praktijk
De pas opgeleide gastheren en -vrouwen werken sinds een paar weken in het wijkcentrum. Ze ontvangen bezoekers, staan ze (telefonisch) te woord en brengen ze met de juiste persoon in contact. Ze houden de boel lekker schoon en veilig en zorgen voor een piekfijne uitstraling. Verder ondersteunen ze medewerkers bij grotere activiteiten en draaien ze bijvoorbeeld bardiensten.”
Dezelfde benadering en bejegening
Marijke: “Bij Buurtwerk Dordrecht werken we hard aan een warme, laagdrempelige sfeer in onze wijkcentra. De gastheren en vrouwen zijn een heel welkom onderdeel van dit proces. Daarnaast hebben we in de toekomst mooie plannen voor hen, bijvoorbeeld als het gaat om het beantwoorden van vragen over de sociale kaart van de wijk. Ze worden dan echt een vraagbaak voor de wijk.”
Wil je graag bijdragen aan een positieve toekomst van de wijk? En ben je 12 uur per week beschikbaar? Word dan ook gastheer of -vrouw in één van de wijkcentra van Dordrecht. Geïnteresseerd? Neem contact op met marijkephilippus@buurtwerkdordrecht.nl. Bij voldoende interesse kan in de loop van 2023 weer een nieuwe training worden aangeboden.
Sinds zes weken heeft buurtondersteuner Rieneke de Vries van Buurtwerk Dordrecht de wijk Noordflank als haar werkgebied. Als buurtondersteuner helpt ze bewoners bij grote en kleine vragen, of bij grote of kleine ideeën voor de wijk. “Ik help bewoners met het opzetten en uitwerken van die ideeën. Het gaat erom dat we de wijk krachtiger maken.”
Rieneke heeft eerder met dit bijltje gehakt. Zo zette ze samen met bewoners van de beruchte volkswijk De Bartjes in Den Bosch een filmproject op: de ramen van alle huizen werden omgetoverd tot projectieschermen door ze te beplakken met doorschijnend papier. Hierop werden films vertoond, gemaakt voor en door wijkbewoners. Met als doel om bewoners uit de huizen te trekken en met elkaar in contact te brengen. Rieneke: “Ik ben van oorsprong docent en kunstenaar, maar sociale doelgroepen hebben me altijd getrokken. Als jong broekie richtte ik een inloopatelier voor dak- en thuislozen op.”
Ze werkte tien jaar in Den Bosch en acht jaar in Rotterdam. Rieneke: “In de Rotterdamse Tarwewijk begonnen we samen met bewoners en ongedocumenteerde vluchtelingen een koffieschenkerij. We trekken met een koffiefiets door de wijk en schenken koffie uit allerlei landen. Het project heeft behalve een sociale functie ook iets activistisch. Ongedocumenteerde vluchtelingen mogen namelijk niet werken.”
Bij haar laatste project werkte Rieneke mee aan het opzetten van een dagbesteding voor dak- en thuislozen met een dubbele diagnose in Rotterdam-Noord. Daarmee was ze weer terug bij het werk waarmee ze ooit als tiener was begonnen. Toen het project na twee jaar goed liep en haar missie was geslaagd, ging ze op zoek naar een andere baan.
Beland in een avontuurlijk gebied
Rieneke: “De functie is me hoop ik op het lijf geschreven. Al mijn werkervaringen uit het verleden en de zaken die ik interessant vind, komen erin samen. Als buurtondersteuner loop ik veel door de straten en zet ik mijn voelsprieten uit in de wijk. Door uit te gaan van de krachten en potenties van de bewoners, kun je hun talenten ontdekken en daarmee de wijk een positieve impuls geven. Mensen weten vaak niet wie de ander is en wat die kan. Het leggen van die verbindingen zie ik als mijn taak.”
Rieneke kende Noordflank niet en is nu bezig het DNA van de wijk te ontdekken. “Tijdens gesprekken met wijkbewoners hoor ik soms negatieve verhalen over de wijk. Verhalen uit het verleden. Over geluidsoverlast van scooters of vuurwerk. Ik heb een iets te grote fantasie dus soms zie ik dan een spannende avonturenfilm voor me. Ik fantaseer dan dat ik in een avonturengebied ben beland. Ik speel met het idee om aan die negatieve verhalen een positieve en ludieke draai te geven en samen met bewoners een spannende film te maken, of een avontuurlijk stripboek. Over heldhaftige bewoners die in moeilijke tijden toch overeind zijn gebleven. Verhalen waaruit de kracht van de buurt blijkt. Want ik zie bij veel mensen potentie in deze wijk. De sociale cohesie hier was altijd groot heb ik begrepen: samen met bewoners werden er plantenmarkten of buurtfeesten georganiseerd. De pandemie heeft ook veel roet in het eten gegooid. Ik zou samen met bewoners die initiatieven weer op willen pakken en dwarsverbindingen leggen. Met oude ingrediënten weer een nieuw sociaal recept maken.”
Ondersteuning op individueel en collectief gebied
Rieneke komt tot haar verbazing ‘gemakkelijk’ achter de voordeur “Mensen zijn erg gastvrij en laten me relatief snel binnen. Doordat ik de laatste jaren met dak- en thuislozen en verslaafden heb gewerkt, was ik vergeten dat in een reguliere wijk ook veel nood is. Vooral op het gebied van eenzaamheid en financiële problemen. Mensen voelen alsof het leven na corona kleiner is geworden; ze zitten ook veel meer alleen thuis. Ik wil dicht bij die mensen staan. Hun laten weten dat er iemand is die aan ze denkt. En dat ze bij me terecht kunnen als het niet goed met ze gaat. Dat kan op individueel gebied door lijntjes uit te zetten en ze te koppelen aan de sociaal makelaar of het Financieel Hulphuis. Maar ook op collectief gebied door mensen met elkaar te verbinden en met sociale projecten een andere beweging of richting te geven aan de wijk.”
Rieneke steunt in haar werk op succesverhalen uit andere wijken. Maar dat is nooit een garantie. “Elke wijk en bevolkingssamenstelling is anders. Bovendien vind ik het een uitdaging steeds iets nieuws uit te vinden, anders wordt het saai. Ik wil graag in al mijn projecten een nieuw stukje geschiedenis schrijven en de oude geschiedenis achter me laten. Zo ook in de Noordflank. Het narratief van de wijk is wat negatief. Het is mijn streven om die negatieve beeldvorming om te draaien in een positief geluid, waardoor mensen weer in zichzelf gaan geloven.”
Als ik ‘s zaterdags opsta zie ik dat het regent, dat is nou jammer, vandaag wordt de buurtkamer geopend en we zouden gaan filmen. Lekker dan, staan we in de nattigheid. En mensen komen er natuurlijk ook niet. Tja, toch maar gaan, regenjasje aan…
Bij de Vrieseweg nr 10 moet ik een parkeerplek zoeken voor mijn fiets, want voor de deur staan twee grote bussen geparkeerd. In de achterste bus staat een koffiemachine en de barista is al druk bezig mensen van koffie te voorzien. Er staat al een hele rij. Binnen zie ik dat het al bijna vol staat met mensen, buurtwerkers, bewoners van het Kasperspad, vrijwilligers en deelnemers van de buurtkamer. En dan komen er ook nog een stuk of wat agenten binnen. Er wordt namelijk tegelijk een politiepost geopend die naast de buurtkamer in hetzelfde pand zit. De burgemeester is er ook al.
En Bea, wat vind je van de nieuwe Buurtkamer?
Bea Dubbelman is vrijwilliger bij de Buurtkamer, ze maakte elke donderdag lekkere soep voor de buurtlunch. Vandaag maakt ze de hapjes. Bea: “Heel erg mooi! En wat een fijne keuken. Maar ik kon hier donderdag niet naar binnenkomen met mijn rollator. Het trapje heeft drie treden, daar kom ik echt niet tegenop. Ze moesten me naar binnen helpen, dat vind ik echt heel jammer. Ik zou een sleutel krijgen van de achteringang, daar is geen trap, maar dat gaat nu ineens niet meer door.” Nou, dat wordt vast nog in orde gemaakt, denk ik.
Güler Korkulu is sociaal makelaar voor de binnenstad en haar werkplek is in de Buurtkamer. Hoe voelt zij zich in het nieuwe pand?
Güler: “Heel lekker! Zo fijn dat het klaar is, we hebben heel veel werk moeten verzetten. Gelukkig hadden we enorm veel hulp van buurtbewoners en vrijwilligers.”
Dan moeten we stil zijn, want de opening gaat beginnen. Na toespraken van de burgemeester, de buurtwerkmanager en de politiechef gaan we naar buiten voor ‘het openingsmoment’. Met vereende krachten en gebruik van een enorme schaar wordt voor de deur een breed rood lint doorgeknipt. Niet erg origineel, maar wel spectaculair!
Na een uitstekende koffie praat ik binnen met Annette van Nieuwland, die het initiatief had voor het naaicafé. Nadat er een aantal vrouwen bijkwam die haken en breien is het nu omgedoopt tot Crea Café. Ze zit – onvermijdelijk – achter de naaimachine. Nog steeds bezig Annette?
“Dat is aan mij gevraagd, om hier te zitten, als reclame voor het Crea Café. Deze dames wonen hierboven, die zullen woensdag ook komen, goed hè?” Dus de reclame werkt ook nog. Later laat ze me een tasje zien dat ze voor de zoon van de burgemeester heeft gemaakt. Leuk!
Karim ben je tevreden over de nieuwe Buurtkamer?
Karim de Kool, buurtwerker en initiatiefnemer van deze ontmoetingsplek: “Ik ben meer dan tevreden, ik ben er heel gelukkig mee! Het moeilijkste was om de mensen te overtuigen van de noodzaak ervan. Ik was hier buurtwerker en ik had niks, alleen de straat. Meteen had ik de overtuiging dat er een plek nodig was om elkaar te ontmoeten. En uit de gesprekken die ik had met de bewoners bleek dat ook. Maar om het voor elkaar te krijgen was veel tijd nodig. Nu is er een goede samenwerking, het Leger des Heils heeft ons geholpen met de inrichting, de buurtbewoners met de verhuizing en de gemeente met de ruimte. Geweldig toch?”
Een tastbaar bewijs dat buurtwerk nuttig en nodig is, de burgemeester erkende dat ook in zijn toespraak. Hopelijk geldt dat ook voor de rest van Dordrecht. Voor buurtwerk wordt maar zelden een pand geopend, meestal gaat er eentje dicht.
Tekst: Ria Besjes
Beeld: Jole Kraaijo
Zaterdag 20 augustus hebben Buurtwerk Dordrecht, Straatpraatje en het Leger des Heils een superleuk zomerfeest gehouden op de parkeerplaats van Buurtkamer Kasperspad.
Er waren maar liefst 8 onderdelen waaraan de kinderen mee konden doen. Onder andere klepelhangen, ringwerpen, eendjes vangen en appelboomgooien. Ook konden de kinderen zich uitleven op een reuze opblaas piratenschip. Dat bleef de hele middag perfect, mede dankzij Hassan die zich als jongste vrijwilliger hard maakte voor het plakken van kleine lekgaatjes met ducktape.
Alle kinderen kregen bij aankomst een strippenkaart waarop de scores werden bijgehouden. Aan het eind van de middag werden van meer dan 40 kinderen (!) de scores uitgerekend. Voor iedere leeftijdscategorie was er een prijs.
De kinderen kregen tussendoor lekkere snacks, die mensen van het Leger Des Heils hadden gemaakt. Met een graad of 25, een heerlijk zonnetje en hulp van veel vrijwilligers was het een zeer geslaagde dag!
Meer informatie over Straatpraatje en bewonersplatform De Buurtplu?
Mail naar: debuurtplu@gmail.com
